Trước khi bước vào lớp 1, rất nhiều ba mẹ nghĩ rằng bé vẫn còn nhỏ và không nhất thiết phải nhận biết mặt chữ và đánh vần sớm. Quan niệm này được coi là khá chủ quan vì khi mới bắt đầu lớp 1, nếu không được luyện tập và học chữ trước đó, bé sẽ bị thụt lùi lại so với bạn học do tiến trình lướt qua bài giảng rất nhanh ở trên lớp, cộng thêm vào đó là việc trẻ mới tập làm quen với việc học một cách chính thức, còn non nớt, rụt rè và chưa biết mình phải làm gì. Vậy làm cách nào để bé có thể đánh vần hiệu quả? Sau đây là một số gợi ý để ba mẹ có thể giúp trẻ đánh vần đúng cách:
Tập làm quen với bảng chữ cái
Việc giúp trẻ làm quen với bảng chữ là việc làm cần thiết cả của mẹ và cô giáo. Để những tấm bảng chữ cái bắt mắt ở những khu vực như phòng khách, phòng sinh hoạt chung ở lớp mẫu giáo.. để trẻ nhìn quen với những nét chữ Latinh. Chú ý là nét chữ của bảng chữ đó phải rõ ràng, đồng nhất với nhau. Sau khi trẻ đã quen với việc nhìn, mẹ và cô giáo có thể chỉ vào từng chữ và đọc lên âm tiết và những từ có âm tiết đó, ví dụ như a và chúng ta có từ apple có chữ a ở trong đó.
*** Tham khảo thêm: Cách dạy trẻ cách cầm bút đúng
Tập thói quen rèn luyện hằng ngày và phân chia thời gian học ngắn
Thời gian mà trẻ nhỏ có thể tập trung học là rất ngắn, chỉ từ 5-10 phút. Vậy nên phụ huynh phải biết sắp xếp thời gian học vừa đủ, hợp lý theo khả năng của trẻ. Nếu trẻ có khả năng tập trung tốt thì hằng ngày nên cho trẻ học nhiều hơn, còn đối với trẻ còn ham chơi không muốn học thì cũng không nên quá miễn cưỡng, sẽ gây phản tác dụng, khiến trẻ ghét việc học chữ. Sau này, khi quen dần với tiến độ học tập, phụ huynh có thể kéo dài dần dần thời lượng các buổi học. Cách làm này sẽ giúp trẻ làm quen với tiến độ, thời gian học chính thức trên trường khi vào lớp 1.
Bên cạnh đó, việc rèn luyện hằng ngày cũng rất cần thiết cho sự duy trì và phát triển trí nhớ của trẻ. Mỗi ngày, sau mỗi buổi học, phụ huynh nên review lại những từ nào mà bé đã học ngày hôm đó, rồi ngày hôm sau, trước khi bắt đầu học những từ vựng khác thì phụ huynh kiểm tra, khảo lại những từ vựng cũ của buổi học trước.
Bắt đầu bằng những từ đơn giản
Bước đầu để học đánh vần là những từ đơn một âm tiết, dễ nói, dễ nhớ trong đời sống thường nhật như “ba”, “mẹ”, “anh”, “chị”, hoặc “mèo”, “chuột”, “cá”.. Những từ vựng gần gũi hay lặp đi lặp lại sẽ giúp bé dễ tưởng tượng và nhanh chóng tiếp thu hon so với những từ chuyên ngành, xa vời, không thông dụng.
Và để đánh vần những từ đơn giản này một cách chính xác nhất thì ba mẹ và thầy cô phải nắm vững nguyên tắc đánh vần 1 từ bao gồm âm đầu, vần và thanh. Ví dụ như từ “ba”, có âm đầu là “b”, có vần “a” và thanh ngang (tức là không dấu), ta sẽ đọc thành “bờ a ba”. Còn đối với từ “ông”, có âm đầu là “ô”, vần “ng” và thanh ngang, lúc đánh vần sẽ là “ô ngờ ông”. Và ví dụ với từ có âm sắc, từ “chuột”, có âm đầu “ch” (chờ), vần “uôt” và dấu nặng, ta sẽ đánh vần là “chờ – uốt – chuốt – nặng – chuột”.
Thông qua các trò chơi để học đánh vần
Vì khả năng tập trung của trẻ vẫn chưa được phát triển nên việc kết hợp giữa học chữ và trò chơi là rất cần thiết. Trẻ nhỏ thường hiếu động nên rất khó ngồi yên một chỗ để học, do đó bạn nên dán bảng chữ cái lên tường và cùng chơi trò học chữ cùng với trẻ, thỉnh thoảng hãy vô tình hỏi một số chữ, vần còn thiếu trong từ để trẻ ôn tập. Và khi bé xem phim thì cha mẹ nhắc lại những chữ đã dạy để trẻ nhớ.
Những lưu ý chung khi dạy trẻ đánh vần đúng cách
Vì trẻ còn nhỏ, khả năng tập trung còn kém do chưa được rèn luyện và phát triển. Vì vậy, cha mẹ nên tự canh chỉnh thời gian phù hợp để trẻ đạt được sự tập trung nhất định trong buổi học, thường chỉ kéo dài tối đa 20-30 phút tùy trẻ. Sau đó, phụ huynh nên cho trẻ 10-20 phút nghỉ ngơi rồi lại tiếp tục học. Như vậy, trẻ sẽ không bị buồn ngủ hoặc quá chán mà không muốn tiếp tục học nữa, cũng dễ dàng tiếp thu thêm những kiến thức mới. Cùng với đó, phụ huynh nên tạo một môi trường học dễ chịu, vui tươi, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học và khuyến khích khen ngợi bé để bé có động lực hơn.
*** Tham khảo thêm: Top 10 trung tâm gia sư chất lượng nhất hiện nay
Thông qua những phương pháp trên, phụ huynh có thể thay đổi hoặc biến tấu làm sao để phù hợp nhất với tính cách của con trẻ để việc dạy bé học chữ được diễn ra hoàn thiện nhất. Có thể bước đầu, việc dạy học cho bé khá vất vả và tốn nhiều thời gian, tuy nhiên, quý phụ huynh hãy nghĩ xa hơn cho tương lai của bé. Khi bé đã có được nền tảng vững chắc thì việc học sẽ dễ dàng hơn rất nhiều, cùng với đó sẽ khuyến khích cho trẻ tự học, gia tăng khả năng tự lập sau này.
